تنویر بخاری صرف ناں دا ای فقیر نہیں سگوں فعلوں عملوں وی فقیر اے

اقتباس خاکہ : ارشد میر
ممتاز خاکہ نگار ارشد میر اپنے اک خاکہ جیہڑا
“رچناب ” روزنامہ مغربی پاکستان دے ہفتہ وار پنجابی ایڈیشن وچ 13/ دسمبر 1981ء نوں چھپیا سی ۔۔۔اوہدے وچ تنویر بخاری صاحب بارے خاکہ لکھدے ہوۓ آکھدے نیں ۔۔۔۔۔۔
” پیارے بخاری نال میری ویہاں پنجیاں ورھیاں دی صاحب سلامت اے ۔۔۔۔میری اینہاں بارے جیہڑی پہلے دیہاڑے رائے سی ،اوہدے تے میں اج تیکر ٹھیکری پہرہ دے ریہاں آں کہ ایہہ اک جماندرو شاعر اے ۔۔۔تے اج اوہناں پنجابی شاعراں وچ ایناں دا شمار ہندا اے جنہاں نوں پوٹیاں تے گنیا جا سکدا اے ۔۔۔۔۔وچلی گل منو تے میں ایہنوں انگلاں تے گنن ولوں گھٹ نہ کراں ۔۔۔۔پر تہانوں پتا اے پنجے انگلاں برابر نہیں ہندیاں ،۔۔۔ایہہ گل دس پا کے دوجیاں دیاں انگلاں تے میں کیوں پیا نچاں ۔۔تے نالے راہ جاندیاں اپنا مکو ٹھپاندا پھراں ۔۔۔۔۔۔۔۔۔سجنو ! جان اے تے جہان اے ۔۔۔عزتاں شرماں رکھن والا خدا اے ،پر آپوں وی کجھ خیال رکھنا چاہیدا اے ۔۔ہاں تے گل تنویر بخاری دی شاعری بارے چھوہی بیٹھا ساں ۔۔۔میرا ایمان اے کہ ہر شے چھڈ سکدا اے ، جیویں کدی پنڈ پنڈ چھڈیا سا سو ۔۔۔داڑھی چھڈی ہوئی سو ، ۔۔۔پر ایہہ شعر لکھنے نہیں چھڈ سکدا ۔۔۔۔۔۔تنویر ہوری ساری حیاتی مستی وچ رہے نیں ۔۔اک دور وچ جدوں ایناں نے پٹے رکھے ہندے سن ۔۔انج لگدا سی جیویں ایناں دی جت ای جت اے ۔۔ست رت دی کوئی شے اصلوں ہے ای نہیں ۔۔۔سگوں میں ایہنوں تنویر نہیں ” تن دا ویر ” ای کہندا ہندا ساں ۔۔۔اوس ویلے ایہہ وی مشہور سی کہ لال ہنیری آون تے ایہدے اتے گھر والے ککڑ ڈکن والا ٹوکرا رکھ دیندے سن ۔۔یا فیر چھٹاکی دا وٹہ ٹکا دیندے سن ۔۔کہ کدھرے اڈ پڈ ای نہ جاوے ۔۔۔۔۔اک واری بھل بھلیکھے پاؤ دا وٹہ کاہلی نال رکھ بیٹھے تے بھرا ہوراں دا اندر دا ساہ اندر تے باہر دا ساہ رہ گیا ۔۔۔دم برابر ہون لگا تے کسے ویلے دا دتا ہویا کم آ گیا ۔۔۔ایتھے صحت مند تنویر بخاری ہوراں دی ادبی کمزوری دسنی خورے ضروری ہووے کہ اوہ ہائیں مائیں اخباری اشتہاری فنکاراں نوں وی اوہناں دے اصل مقام توں اگانہہ اک کرد وی پٹ کے نہیں جان دیندا ۔۔۔۔آپوں ناں نمود دا قائل نہیں ۔۔۔ایس لئی پیسے دے زور یاں ہک دے زور تے اچیاں ہواواں وچ اڑن والیاں نوں کسے مل دی منگن لئی تیار نہیں ہندا ۔۔۔سگوں موقع بنے تے کھچ لان توں وی نہیں ولاندا ۔۔۔
اوہنے آپوں رت سکا کے تے قلم گھسا کے دور دراڈے دے اک پنڈ وچ رہ کے اپنے فن دا لوہا منوایا اے تے ایہہ کوئی چھوٹی موٹی گل نہیں ، اوہ کالماں دیاں وساکھیاں تے انجمناں دیاں ٹھمنیاں توں بے نیاز اے ۔۔۔ایہو وجہ اے کہ نہ ای اوہ اج تیکر کسے کالم نویس دا جھولی چک بنیا اے تے نہ اوہنے کالم لکھن لئی کدے بھج دوڑ کیتی اے۔ ۔کیوں جے اوہ ہن کالم تے ففتھ کالم وچ سوتر جیہا ای فرق سمجھدا اے ۔۔۔۔۔۔۔۔۔اوہ ناں دا ای فقیر نہیں سگوں فعلوں عملوں وی فقیر منش اے تے دو ای دیہاڑے جمن پاروں ہر ویلے قلم دے دیوے بال کے دوجیاں نوں رشنائی دین دا ای سوچدا رہندا اے نالے اوہ ایہنوں وی جھوک میرے مولا والی ای سمجھدا اے تے رب دا شکر ادا کردا اے کہ جھوک دی تھاں ادبی جھوک والے پلڑے وچ نہیں پے گیا ۔۔۔خورے ایس لئی اوہنے شاعری دیاں ساریاں صنفاں تے لکھیا اے پر جھوک والی صنف ول گوہ نہیں کیتا ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔تنویر بخاری دا کہڑا کہڑا پاسا تھلیے ، اوہ اپنی ذات وچ اک ادارہ نہیں سگوں ” دارہ ” نیں ۔۔۔” دارہ ” جتھے اک دوجے دا دکھ سکھ ڈھڈوں ونڈ یا جاندا اے ،جتھے گٹا جاندا اے ،کھچیا نہیں ، ملیا جاندا اے ۔۔گوڈے وچ بھن دی تھاں سٹ شٹ لگن تے ۔۔۔۔۔۔۔۔سیک کیتا جاندا اے ۔۔جیکر کوئی گوڈیاں توں کاں اڑان جوگا وی نہ ہووے تے اوہدے سر احسان چاڑھن توں بناں کاں وی اڑا ے جاندے نیں ۔۔پنڈ تے پینڈو وسنیکاں لئی خیر منگی جاندی اے ۔۔۔۔۔کن اتے ہتھ رکھ کے ہیر رانجھا یاں یوسف زلیخا میل دے قصیاں دے چار مٹھے بول راگ نال گائے جاندے نیں ۔۔۔۔۔۔۔۔