جھنگ یونیورسٹی دی وائس چانسلر ڈاکٹر نبیلہ عمر نے صدارت کیتی ، مہمان خصوصی پنجابی تحریک دے آگو چودھری محمد الیاس گھمن سن ۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
مہمانان اعزاز وچ ڈاکٹر عباد نبیل شاد‘ ڈاکٹر ارشد اقبال ارشد‘ ڈاکٹر نگہت خورشید‘ ڈاکٹر طارق شریف زادہ‘ڈاکٹر کلیان سنگھ کلیان نے بطور مہمان اعزاز شرکت کیتی۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
لاہور __ (خصوصی رپورٹ) گزشتہ روز پنجابی لینگویج موومنٹ دے چھتر چھانویں پنجاب ہائوس لاہور وچ پنجابی دے صوفی شاعر خواجہ غلام فریدؒ دی برسی دے موقع تے اک کانفرنس دا پربندھ کیتا گیا جس وچ معروف اسکالراں‘ دانشوراں ‘ ادیباں ‘صحافیاں تے شاعراں دی اک وڈی گنتری نے رلت کیتی ۔ تقریب دی صدارت وائس چانسلر جھنگ یونیورسٹی ڈاکٹر نبیلہ عمر نے کیتی جد کہ چودھری محمد الیاس گھمن ہوری مہمان خصوصی سن۔ مہمانان اعزاز وچ ڈاکٹر عباد نبیل شاد‘ ڈاکٹر ارشد اقبال ارشد‘ ڈاکٹر نگہت خورشید‘ ڈاکٹر طارق شریف زادہ‘ڈاکٹر کلیان سنگھ کلیان نے بطور مہمان اعزاز شرکت کیتی ۔ کانفرنس وچ گل کتھ کرتے ہوئے شرکا نے خواجہ غلام فرید دی پنجابی زبان ادب لئی خدماتاں نوں سراہیا تے آکھیا کہ خواجہ غلام فرید نے اپنے عارفانہ کلام دے ذریعے محبت‘ امن تے پیار دا درس دتا تے نفرت نال محبت کرنے دا سبق دتا ۔
بلاراں تے سوہجواناں نے ایس گل اتے زور دتا کہ پنجابی زبان وچ صوفی شعراں نے انسانیت تے برابری دا درس دتا اے تے سانوں ایس گل دی لوڑ اے کہ ہم پنجابی زبان نوں ذریعہ تعلیم بناؤن ‘ اوہنوں سکولاں تے کالجاں دی زبان بناؤن لئی اپنی جدوجہد تیز کرن ۔ مقرراں نے کہا کہ جے نویں نسل پنجابی زبان نال آشنا ہووے گی تے اوہناں نوں وارث شاہ‘ بلھے شاہ‘ خواجہ فرید‘ بابا فرید‘ شاہ حسین‘ میاں محمد بخش تے سلطان باہو دے لافانی کلام وچ چھپے ہوئے اوس پہلو تیک رسائی ہووے گی جس وچ ان صوفی شعراں نےقوم نوں امن‘ رواداری‘ محبت دا پیغام دتا اے ۔ کانفرنس نال خطاب کردے ہوئے چیئرمین پنجابی میڈیا گروپ مدثر اقبال بٹ نے ایس گل دا فیصلہ کیتا اے کہ اوہ ہر سال پنجاب ہائوس وچ خواجہ فرید دی برسی دے موقع تے ایک عظیم الشان کانفرنس دا پربندھ کریا کرن گے۔کانفرنس نال چودھری نذیر کہوٹ‘ عمیر منظور‘ شہزاد ناصر‘ حسنین بھٹی‘ ظاہر بھٹی‘ میاں ظفر مقبول‘ مشتاق قمر‘ ڈاکٹر ایم ایچ بابر‘ ڈاکٹر خالد محمود‘ ڈاکٹر اظہار احمد گلزار‘ یوسف پنجابی‘ ڈاکٹر نگہت خورشید‘ ڈاکٹر طارق شریف زادہ‘ زاہد صدیقی‘ ڈاکٹر سعیدالحسن نظامی‘ ڈاکٹر ممتاز ملک‘ احمد رضا وٹو‘ آصف عارف نے خطاب کیتا جدوں کہ صوفی اللہ رکھا‘ وقار عظیم چشتی‘ صابر ورک‘ غلام عباس نظامی‘ عنایت عابد‘ حافظ حسین رضا نے خواجہ غلام فرید دا کلام پیش کیتا جبکہ کانفرنس وچ شرکت کرن والیاں وچ چوہدری رفاقت علی ، رئوف احمد ورک‘ حکیم آصف گجر‘ ایم وائی شاہد‘ شوکت ناز‘ ذوالفقار سندھو‘ عمران بٹ‘ انس احمد‘ بلال مدثر بٹ‘ ڈاکٹر شہناز غنی‘ علی بابر بٹ‘ صغیر احمد‘ سید قیصر عباس گردیزی‘ حاجی طفیل‘ اسلم کھوکھر‘ وحید ناز‘زاہد بٹ‘ عمران ظفر بٹ‘ علی قیصر‘ عثمان بٹ‘ سلیم کنول‘ پروفیسر احمد نواز کمیانہ‘ فیصل‘ رضوان‘ رضوی‘ اورافتخار وڑائچ کالروی شامل سن ۔میزبانی دے فرائض ڈاکٹر ممتاز ملک نےانجام دتے ۔تقریب دے آخر تے حاضرین نوں بابا فرید بُک فاؤنڈیشن ولوں کتاباں دے تحفے اک وڈی تعدار وچ پیش کیتے گئے۔ ایس موقع تے مقرراں نے گل کر دیاں آکھیا ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ممتاز کھوج کار تے پارکھ ڈاکٹر عباد نبیل شاد ہوراں خواجہ غلام فرید کانفرس وچ گل کتھ کر دیاں آکھیا ۔۔۔۔ساڈی لاہور وچ وی اک نشست ہوئی سی ، اوہ پورے دن دی گل بات سی ۔۔اوہنوں اسیں کانفرنس تے نہیں آکھ سکدے ۔۔اوہ گل بات اسیں اپنے کالج وچ رکھی سی ۔آج خواجہ غلام فرید بارے لاہور وچ تیجا پروگرام ہو ریہا اے ۔جنہاں دی کجھ لوکاں نوں تکلیف ہو رہی اے ۔اک کانفرنس رحیم یار خان وچ خواجہ فرید انجینئرنگ یونیورسٹی ہوئی سی ۔میں تے کلیان سنگھ نے اوتھے وی پنجابی وچ اپنے مقالے پڑھے سن ۔۔آج جدوں اسیں لاہور وچ گل اوہناں بارے گل کر رہے آں تے اونہاں نوں خواجہ غلام فرید دی کانفرس ہون تے اعتراض نہیں اے ۔۔اوہناں نوں ایس گل تے اعتراض اے پئی تسیں خواجہ غلام فرید نوں پنجابی شاعر کیوں من دے او ۔۔۔۔عرض اے پئی اسیں خواجہ فرید نوں پورے پنجاب دا شاعر سمجھدے آں تے اوہ اونہاں نوں اک نکے جیہے ٹکڑے دا شاعر بنا رہے نیں ۔۔ڈاکٹر عباد نبیل شاد ہوراں مزید آکھیا پئی لڑائی جھگڑے اونہاں دے اپنے نیں ۔بجٹ کھان دے رولے تے ہور ۔۔ایہہ سب رولے سرائیکیاں دے آپوں وچ نیں ۔۔کئییاں دے گدیاں دے کیس چل رہے نیں ۔خواجہ فرید نے سلطان باہو نوں بڑھی نیجھ نال پڑھیا اے تے انج ای بلھے شاہ نوں بڑی نیجھ نال پڑھیا اے ۔تے بے شمار گلاں اونہاں کولوں لئییاں نیں ۔۔تے اینہاں نے خواجہ فرید نوں کیتھوں سرائیکی کھاتے وچ پا دتا اے ۔اسی خواجہ غلام فرید دا گھیرا وسیع کرنا چاہندے آں تے اوہ اونہاں دا گھیرا تنگ کری جاندے نیں ۔۔۔ڈاکٹر عباد نبیل شاد ہوراں اکھیا۔۔۔ اسیں لطف علی بہاولپوری ، اسیں علی حیدر ملتانی ورگیاں وڈیاں ہستیاں تے بھی کانفرنساں کرواواں گے”
ڈاکٹر میاں ظفر مقبول ہوراں آکھیا ، میرا ایتھے آون دا مقصد صرف پنجابی لینگویج مومنٹ دے آہریاں نوں مبارکباد پیش کرنا اے ۔۔۔۔تے دوجا میں پنجابیاں دے پیر و مرشد مدثر اقبال بٹ ہوراں نوں مبارک باد پیش کرنا اے ۔۔جنہاں دی دلچسپی نال اج دی ایہہ کانفرس ہو رہی اے ۔۔۔اونہاں آکھیا ” خواجہ صاحب نے دنیا وچ رہ کے سب کچھ حاصل کیتا ۔دنیا دار ہونا الگ چیز اے ۔۔ساڈا دین دنیا نوں چھڈن یاں تیاگن دا کدھرے وی رہ نہیں دیندا ۔۔۔ساڈا دین تے ایہہ کہندا اے کہ دین دے نال نال دنیا وی اونی ضروری اے ۔۔۔
پنجابی زبان تحریک دے آگو تے پنجابی دے عالمی سفیر چودھری الیاس گھمن ہوراں خواجہ غلام فرید کانفرس وچ نذرانہ عقیدت پیش کر دیاں ہویاں اکھیا ”
“خواجہ غلام فرید دا کلام ہررنگ تے نسل،عوم وخواص،عالم وان پڑھ، عجم و عرب وچ مشہور اے ۔ آپ لفظاں دے ساحر نيں تےحافظ ، جیویں سوزِ عشق آپ دے کلام دا خاصہ اے۔ امیر خسرو جداں راگ رس کلام دی جان اے ،قآنی دا زورِ بیاں رکھدے نيں،رومی جیہی تڑپ کٹ کٹ کے روحِ شاعری وچ بھری اے ،سعدی جیہدا مشاہدہ تے اسلوبِ تے انداز شعراں راہیں ٹپکدا اے ،صدیاں دے ظلم نوں شعراں وچ قید کردتا اے۔ اوہ شاعرِ قال نئيں شاعرِ حال سن ۔ اونہاں دا کلام روح اُتے اس طرح اثر کردا اے جیویں چشمیاں تے جھرناں توں چلدی ہوا دی راگنی نہاں خانۂ دل وچ اتردی ہوندی ہووے ۔اونہاں آکھیا پئی خواجہ غلام فرید نے دوجے صوفی شاعراں دی طرح تصوف ، روحانیت تے سلک سلوک نوں موضوع بنایا اے۔آپ دے کلام وچ تصوف دے مسائل، وحدت الوجود، مرشد نال محبت، عشق حقیقی تے زندگی دی رمزاں نمایاں ویکھیاں جا سکدیاں نیں۔ ”
ہے عشق داجلوہ ہر ہر جا سبحان اللہ سبحان اللہ
ہرصورت وچ دیدار ڈٹھم کل یارکاں اغیارڈٹھم
ڈاکٹر اظہار احمد گلزار ہوراں خواجہ غلام فرید نوں نذرانہ انج پیش کیتا۔
“سر زمین ہند و پاک وچ جے کدھرے صوفیانہ شاعری نوں بلندیاں نصیب ہویاں نیں تے اوہ پنجاب دی سرزمین اے ۔ پنجابی زبان وچ تصوف دے اعلی نمونے تے قدراں نظر آوندیاں نیں جیہڑیاں کسے ہور زبان وچ نظر نہیں آؤندیاں۔ ایہہ اوہ سرزمین اے جس نے نہ صرف صوفی شاعراں نوں پیدا کیتا بلکہ ایتھے جنم لین ۔۔ امین سن ۔اونہاں دی شاعری پنجابی زبان دا بہت وڈا سرمایہ اے۔ حضرت شاہ حسین لاہوری نوں قران تے حدیثاں اتے مکمل دسترس سی۔ اونہاں دا علم سرچشمہ ہدایت سی ۔حضرت سلطان باہو دا نام کون نہیں جان دا ۔۔اونہاں دی شاعری دے کمال توں کون انکار کرسکدا اے ۔۔ اونہاں دی شاعری وچ تصوف دے موتی بہت زیادہ تعداد وچ موجود سن ۔۔تے سید بلھے شاہ دی پنجابی شاعری عشق حقیقی دے مضموناں نال بھری نظر آوندی اے ۔ اونہاں دی شہرت دا ایہہ عالم سی کہ لوگ نام سن کے ای داد دینا شروع کر دیندے سن۔۔۔سید وارث شاہ اک عظیم صوفی شاعر سن۔۔جنہاں دی شاعری ستے ہوۓ دلاں چوں سراں کڈھن دا نام اے ۔۔۔ تے اسے طرح خواجہ غلام فرید اک وڈے مبلغ تے مفسر دے روپ وچ ساڈے سامنے آوندے نیں ۔۔۔ ہن اسیں خواجہ غلام فرید مٹھن کوٹی دی شخصیت تے فکرو فن اتے گل کتھ کراں گے۔۔ سلطان العاشقین حضرت خواجہ غلام فرید فاروق النسل ولی اللہ سن۔خواجہ غلام فرید ہوراں اردو شاعراں دی طرح پھل تے بلبل _ شمع تے پروانہ جام تے مینا، رخسار تے لب، شراب تے صراحی دی گل نہیں چھیڑی سگوں جذبیاں نوں لفظاں راہیں بیان کرن لئی اپنے آسے پاسے دے ماحول نوں موضوع بنایا اے۔’
ڈاکٹر ارشد اقبال ارشد ہوراں خواجہ غلام فرید نوں خراج عقیدت پیش کردیاں آکھیا۔۔۔
“خواجہ غلام فرید اک سفر نامہ نگار دے روپ وچ وی ساڈے سامنےآوندے نیں ۔۔جنہاں کئی سفر کیتے سن ۔۔ایک چنگے شاعر دے حیثیت نال وی ساڈے نال اپنا تعارف کرواندے نیں ۔۔۔خواجہ غلام فرید ہوراں دوجے صوفی شاعراں وانگوں دنیا نال پیار کرن دی تھاں اک ذات باری تعالی نال پیار کرن دا درس دتا اے ۔۔اونہاں دے خیال موجب دنیا کچ دا شیشہ اے تے ایہہ ناپائیدار تے فانی اے تے فنا ہون والی شے نال دل لاؤنا حماقت اے ۔اللہ سوہنا زندہ تے قائم رہن والی ذات اے لہذا اوسے نال ہی پیار پانا چاہیدا اے”۔ دنیا دی بےثباتی دا ذکر کردیاں ہویاں اوہ فرماندے نیں ۔۔
جگ وہم خیال تے خوابے
سبھ صورت نقش بر آبے
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
بے شک جانا ، بے شک جانا
سوہنیاں کوں ہے سخت غرور
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
ڈاکٹر کلیان سنگھ خواجہ فرید کانفرنس وچ گل کر دیاں آکھدے نیں ۔
“خواجہ غلام فرید نے حقیقت آگاہی دی بنیاد تے جیہڑی شاعری کیتی اے، اوہ خوش رنگ لفظاں دا مجموعہ ای نہیں سگوں حقیقت تے معرفت دا اوہ کھلا سمندر اے ، جیہدے وچوں حقیقت دے بھالن والے غوطے لا لا کے سچے موتی کڈھدے رہن گے۔”
ڈاکٹر خالد محمود چودھری ہوراں خواجہ غلام فرید نوں خراج عقیدت پیش کر دیاں اکھیا
“خواجہ غلام فرید انییسویں صدی دے اچ کوٹی صوفی شاعر سن، جیہناں پنجابی دی صوفی روایت نوں اپنی شاعری راہیں وادھا دتا۔ کافی پنجابی شاعری دی مشہور صنف ہے جیہڑی پنجاب دے صوفیاء نے اپنا پیغام لوکائی تک پہنچاون واسطے ورتی۔ خواجہ غلام فرید ؒ نے اردو تے فارسی وچہ وی کتاباں لِکھیاں۔ آپ دریائے سندھ دے لاگے ایک قصبے چھاچھڑاں شریف پنجاب وچ جمّے تے اوتھے ای پُورے ہوئے۔ آپ دا مزار مٹھن کوٹ پنجاب وچ ہے۔ آپ دا پنجابی کلام دیوانِ فرید راہیں ساڈے تیکر اپڑیا۔”
خواجہ غلام فرید کانفرنس دے صاحب صدر دی حیثیت نال ڈاکٹر نبیلہ عمر نے گل کتھ کر دیاں اکھیا
” خواجہ غلام فرید دی شاعری تصوف تے معرفت دے خزانیاں نال بھری ہوئی اے تے اس وچ تصوف دی نمایاں جھلک نظر آوندی اے ۔ حیاتی دے معاملات دا کوئی زاویہ اجیہا نہیں جس دا احاطہ اونہاں دی شاعری وچ نہ کیتاگیا ہووے ۔ اس حوالے نال خواجہ فریدؒ دے کول فکری اعتبار نال اجیہا تنوع موجود اے جیہڑا اونہاں دے علاوہ کسی دوجے شاعر دے کول دکھائی نہیں دیندا ۔خواجہ فریدؒ دیاں کافیاں دا مطالعہ کیتا جائے تے پتہ چلدا اے کہ ان کے ہاں لفظ تے معنی دا اک ہور ہی جہان آباد اے ۔ایس تناظر وچ اونہاں نے جو علامتی تے استعاراتی نظام تخلیق کیتا اے اوس دی اساس اونہاندے اپنے وسیب اتے ہے تے ایس وسیب دا پورا عکس اونہاں اسلوب و بیان دی توانائی تے رعنائی نال ابھریا اے ۔ اونہاں اکھیا خواجہ صاحب دے کلام وچ عشق حقیقی تے عشق مجازی دونواں دا سراغ ملدا اے ۔ لیکن عشق حقیقی کا رنگ آپ دی شاعری وچ زیادہ نمایاں تے اگھڑواں اے ۔ آپ دا نظریہ ہمہ اوست سی تے آپ وحدت الوجود دے قائل سن۔” اونہاں آکھیا ایہو جیہاں کانفرنساں ہوندیاں رہنیاں چاہیدیاں نیں” ۔۔
پنجابی سوہجوان احمد رضا وٹو ہوراں خواجہ غلام فرید کانفرس وچ ایس صوفی شاعر دی شاعری نوں وڈھاندیاں آکھیا۔۔۔۔۔
“خواجہ غلام فرید بنیادی طور تے درد تے فراق دے شاعر سَن، اوہناں دی شاعری حُسن دی تلاش تے اوہدے پا لین دے آلے دوالے پِھردِی اے ۔ اوہناں المیہ شاعری دے نال نال مناظرِ فطرت تے عام لوکاں دِی زندگی نوں وِی سوہنے رنگ وِچ پیش کیتا ہے۔ روہی وَرگے گمنام تھاں نوں اپنے فن دے زور تے اَمر کردِتا۔
خواجہ فرید ہوراں کافی دی ہئیت وِچ کافی تجربے وِی کیتے، اوہناں اپنے دور دِی مروجہ کافی نوں گھٹ استعمال کیتا۔ اوہناں اپنیاں کافیاں نوں نویاں بحراں دِتیاں، جیہڑیاں ایس توں پہلاں شاعری وِچ نہیں سَن۔ اوہ بنیادی طور تے صوفی سی ، پر اوہناں دِیاں ساریاں کافیاں وِچ سانوں صوفیانہ مسلک نہیں ملدا، اوہناں دا زیادہ کلام عشق و محبت دِی واردات تے مشتمل اے ۔ ایتھے اسیں ایہہ وی کہہ سکدے ہاں کہ جے اسیں صوفیانہ نقطہ نظر نال کلام دا جائزہ لینے آں تاں سانوں ہر گل عشقِ حقیقی لگدی اے پر جدوں اسیں شاعری دے نقطہ نظر نال غور کراں گے تے سب کجھ عشق دِی واردات لگدی ہے”۔
ڈاکٹر نگہت خورشید ہوراں آکھیا
“”خواجہ غلام فرید ہوراں نے کافی دی صنف وچ اجیہی باکمال شاعری کیتی اے کہ بلاشبہ اونہاں دی شاعری دنیا دے عظیم ترین ادب د اثاثہ منیا جاندا اے ۔سرائیکی شاعری نوں جس اعلیٰ مقام تے آپ چھڈ کے گئے سن ۔آج وی اونہاں توں بہتر نہیں آکھیاجا سکیا۔ لطیف احساسات،جذبات تے ایس وچ وجدانی کیفیات نوں اس طرح ملا دینا کہ شیروشکر ہوجاون ،خواجہ غلام فرید دی شاعری دا اک نکا جیہاکمال اے”۔
خواجہ غلام فرید کانفرنس دے آہری تے پنجابی دے عاشق صادق محترم مدثر اقبال بٹ ہوراں سارے رلتیاں دا شکریہ ادا کر دیاں ہویاں آکھیا پئی
“حضرت خواجہ غلام فریدؒ اک آفاقی شاعر سن۔ فطرت دی منظر نگاری اُونہاں دی شاعری دا خاصہ اے۔ آپ اُردو، فارسی، پنجابی ، سندھی، عربی ، ہندی ، پوربی زبان وچ وی شعر آکھے ۔ ایس وجہ توں آپ نوں ہفت زبان شاعر آکھیا جاندا اے ۔ آپ نے جئیں معاشرے وچ اکھ کھولی اوہ سرائیکی معاشرہ سی ۔ ایسں دھرتی دے رسم ورواج وِکھرے سن ۔ خواجہ فریدؒ دا اُردو دیوان وی سماجی موضوعات نال بھریا ہویا اے ۔ خواجہ فریدؒ دا کلام خیر خواہی تے معاشرتی ہمدردی دا مظہر اے ۔ جیڑھی ڳل فریدؒ دی زبان وچوں نکلے اہو لوکاں دے دِلاں تے براہِ راست اثر کریندی اے ۔ آپ دی شاعری عوام دوستی اتے خلق پرستی دے رَس نال بھری ہوئی اے۔ وسیب نال محبت دا اظہار خواجہ فریدؒ ہوراں کھل کے کیتا : ایہا روہی یار ملاوڑی ءِ
شالا ہر دَم راہوے ساوڑی ءِ
ونجٖ پیسوں لسڑی ڳاوڑی ءِ
گھِن اپݨے سوہݨے سئیں کنوں
خواجہ فریدؒ دی شاعری وچ سماج دے سارے روئیے سوجھل نظریں آوندے نیں ۔ فکرِ فریدؒ تے سماجی رواداری دا پہلا گُٖݨ ایہو ای اے جو دوجے دی سنبھال رکھݨ تے ہر کم کار وچ صبر وتحمل محبت نال پیش آوݨ۔اینویں جٖال دا وَݨ روہی دے وݨیں دا سردار اے ، صبر وتحمل تے رواداری دا پیکر ہوندے نیں ۔ جیویں قوس قزاح دے رنگ ست لڑی پینگھ وانگوں ہِن اینویں جٖال دے وݨ تے لڳݨ آلیاں پیلھوں وی رنگ برنگیاں ہِین۔ اتے ایہہ دھرتی تے وسݨ والے لوکاں دے روئیے وی اؤنھاں رنگیں والی کار ہِن۔خواجہ فرید دی ایس کافی وچ فکر تے سماجی رواداری دے رنگ وی موجود ہِن:
آ چُݨوں رَل یار ، پیلوں پَکیاں نی وے
کئی بگڑیاں کئی ساویاں پیلیاں
کئی بھوریاں کئی پھِکڑیاں نیلیاں
کئی اودیاں گُلنار ، کِٹویاں ریتاں نی وے
پیلوں چُݨدیں بوچھݨ لیراں
چولا وی تھیا لیر کتیراں گِلردے کِرن پُچار ، سینگیاں سَکیاں نی وے
مدثراقبال بٹ ہوراں مزید آکھیا پئی حضرت خواجہ غلام فریدؒ صوفی صفت انسان سن۔ اوہ انسانیت دے خیر خواہ سن ۔ فرقہ بندی تے طبقاتی نظام نوں بالکل تسلیم نئیں کیتا۔ بلکہ پوری انسانیت نوں رواداری اتے پیار محبت دا درس دتا ۔
آج دی ایس کانفرنس وچ خواجہ فرید دی شخصیت دیاں کئی پرتاں کھل کے ساہمنے آئیاں” ۔۔۔
کانفرس دے اخیر تے محترم مدثر اقبال بٹ ہوراں دس نکاتی قرارداد پیش کیتی جہنوں خواجہ غلام فرید کانفرنس دے رلتییاں نے متفقہ طور تے ہتھ کھڑے کر کے تسلیم کیتا تے اونہاں دے مؤقف دی بھر پور تائید کیتی ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
رپورٹ : ڈاکٹر اظہار احمد گلزار
