(Last Updated On: )
نور محمد نور کپور تھلوی دا ناں ساڈی پنجابی شاعری دی ریت دے اجیہے لو دیندے تاریاں وچ اپنی اڈری سیہان رکھدا اے جہناں 60 دے دھاکے وچ نویں شاعری دے دور توں اپنی فکراں نوں شعراں راہیں اُلیکیا تے آل دوالے وچ اوہناں دیاں سوچاں نے چانن کھلارن وچ بھرواں سیر پایا۔ اوہ بنیادی طور تے اک ترقی پسند آگو سن تے اوہناں دی شاعری وچ پسدی ہوئی لوکائی دے جذبیاں تے ریجھاں نوں بڑے سچجے انگ وچ نہ صرف محسوس کیتا جا سکدا اے سگوں چنگی بھلک لئی اوہناں دے سفنیاں تے اوہناں دی تعبیراں لئی مہاڑاں دی رنگن نوں وی ویکھیا جا سکدا اے۔ اوہناں دی ملی شاعری وچ دیس تے دیس واسیاں دے مسئلیاں تے اوہناں نال نجٹھن دا اپرالا وی گھنیرا وکھالی دیندا اے پر ایہدے نال نال اوہناں دا مذہب تے ایمان تے چنگیاں قدراں دی پالنا کرن دی ریت وی سانوں اوہناں دے اک سچے مسلمان تے چنگے انسان ہون دی بھرویں دس پاندی اے۔ کلیاتِ نور وچ حمداں‘ نعتاں ‘ منقبتاں تے کافیاں دا مطالعہ میرے ایس دعوے دی سچائی دا رجواں روپ اے۔
ساڈے آقا و مولا حضور رحمت اللعالمین نے ایس کائنات نوں نکھارن سنوارن تے سدھی سچی واٹ تے ٹورن لئی اپنا جیہڑا اسوہ کل زمانیاں لئی چھڈیا اے۔ ایس پاروں ای انسانیت نوں حقیقی معنیاں وچ جینا نصیب ہویا اے۔ آپ دیاں باتاں تے عمل دیاں سوغاتاں نال ساڈا سیرتی ادب ہمیشہ جگمگاندا رہوے گا۔ ایہدے ای چانن وچ ہر دور دے سیرت نگار تے شاعر اپنیاں لکھتاں تے نعتاں دے نویکلے جہان آباد کردے رہن گے۔کلیاتِ نور وچ سانوں نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں دی نعت دا روایت تے جدیدیت نال گوڑھا سانگا ویکھن نوں ملدا اے۔ محبتِ نبوی تے عشق رسالت مآبؐ دے کھڑے پھلاں دی ایس پھلواڑی وچ سانوں عقیدت مندی توں لے کے آپؐ دے حضور عرضوئی آپ دے معجزات‘ تعلیمات تے فرمودات توں لابھ چکن تے چنگے بولاں نال حیاتی نوں شنگارن دا جذبہ وکھالی دیندا اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی دا ایہ آکھنا :
سب توں وڈی تیری پگ اے
تیرے نور تھیں روشن جگ اے
ساڈے تے ایہ گل کھولدا اے کہ اوہناں لفظ پگ نوں موکلے معنیاں وچ ورت کے بڑی ڈونگھی بصیرت بھری گل کیتی اے۔ سر تے بنھی ہوئی پگ بھاویں اک پاسے عظمت وڈیائی تے سرداری دی وڈی نشانی اے پر دوجی طرف‘ راستہ‘ اصول‘ اسوہ تے تعلیمات دے معنے دیندا لفظ وی اے۔ ایس شعر وچ آپ دی تعلیمات تے اُسوہ دی گل کتھ نوں نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں ایہ آکھ کے سب توں وڈا سچا‘ کھرا تے اصلوں رب تعالیٰ نال ملان والا صراط مستقیم تہاڈا دتا ہویا اسوہ تے تعلیمات نیں جس توں جگ دا ایہ سارا پسارا نورونور اے تے ساڈے تے ایہ گل کھلدی اے کہ نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں سہل ممتنع دے رنگ وچ بڑی ڈونگھی گل آکھی اے جیہڑی اوہناں دی حیاتی دی حقی پیڑ وی اے تے سچا سنیہا وی ۔ ایسے لئی تے اوہ آکھدے نیں۔
سوہنیاں سوہنیاں‘ مٹھیاں مٹھیاں بھاگاں بھریاں پیار دیاں
آؤ رل کے گلاں کرئیے‘ اج مدنی سرکار دیاں
جیویں اک سیانا‘ دانا بینا تے خاندان سرپنچ اپنی کل آل اولاد پروار نوں اپنے پیار کلاوے وچ لے کے بڑی ڈونگھی سبھاؤنی دیندا اے۔ انج ای نور محمد نور کپور تھلوی ہوریں ساڈے پورے وسیب نوں ایہ پیار دا ہوکا دیندے آکھدے نیں کہ چنگے جیون لئی ایہ بہت ضروری اے کہ اسیں سارے رل مل بہہ کے مدنی سرکار دیاں سوہنیاں مٹھیاں تے بھاگاں بھریاں گلاں کرئیے تے اپنی حیاتی دیاں راہواں نوں اُجیاریے‘ تاں جے سانوں حیاتی دے اصل مقصد توں رجویں جانکاری وی ملے تے ایہدے ماحصل وچ اسیں موتوں بعد دی ہمیش بھاگاں بھری حیاتی وی پالئیے۔
مولانا الطاف حسین حالی دی مدو جزر اسلام توں نعتیہ ریت دی جس روایت دا مڈھ بجھدا اے اوہدے وچ سانوں آپؐ دے ایس جگ تے آون دے مقصد تے فیر اوہدے پورے ہون دی بھرپور تاریخ وی لبھدی اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی وی ایس روایت توں لابھ چکیا اے تے اوہناں دیاں دو پوریاں نعتاں ایس حسن دی امین بن کے انج سامنے آوندیاں نیں کہ آپؐ ؐدے لیاندے ہوئے انقلاب نے دنیا نوں کنج بدلیا کہ گورے کالے‘ آقا غلام تے امیر غریب دی تمیز مٹ گئی تے مساوات دا حقیقی مہاندرا کنج اوس معاشرے وچ اُگڑ کے سامنے آیا۔
فرق کالے گورے دا جس نے مٹایا
غلاماں نوں اپنے برابر بٹھایا
مساوات دا سبق جس نے پڑھایا
غریباں دیاں پچھیاں جس نے ساراں
محمدؐ دے ناں توں میں جندڑی واراں
اوہناں دی اک دوسری نعت وچ وی سانوں ایسے انداز وچ رسول خدا دی پاک حیاتی دے اصولاں تے تعلیماں دی جھلک دسدیاے۔ نور محمد نور کپور تھلوی نے اجوکے زمانے نوں ایس بند وچ نہ صرف سیرتی تاریخ توں واقفی کرائی اے سگوں اوہ سنہیا وی دتا اے جیہڑا ساڈے آقا و مولاؐ دی تعلیمات دا خاصا اے کہ محنت کرن والا اللہ دا دوست اے تے مال دولت نوں اکٹھیاں کرن والے نوں اوہدا حساب دینا پوے گا۔
سدا سونے چاندی توں نفرت سی جس نوں
پسند اپنے ہتھاں دی محنت سی جس نوں
غریباں تھیں سچی محبت سی جس نوں
ہے درجہ اوہدا سارے نبیاں توں عالی
محمدؐ دی ہے شان سب توں نرالی
جیہناں بھاگاں والیاں اسوہ رسول پاک نوں اپنی حیاتی دا سرناواں متھیا تے فیر ایہدے مطابق اپنی حیاتی لنگھائی۔ اوہناں لئی رب دیاں جنتاں دی خوش خبری سانوں قرآن پاک تے حدیث شریف وچ تھاؤں تھائیں دسدی اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں وی اپنی کرت وچ ایس سنیہے دا رنگ رلایا اے تے آل دوال نوںانج سمجھایا اے کہ سنن منن والیاں دی حیاتی تے آخرت دوویں ’’فلاح تے فوز‘‘ توں سرفراز ہون گئیاں۔
رب اوس بندے واسطے راضی ہے ہر طرح
جس زندگی چ کیتی اطاعت رسول دی
اوہ جان ہوئی سرخرو دوہاں جہاناں وچ
جس دل نے سمجھ لئی اے طبیعت رسول دی
دنیا دے پینڈے پیاں بندہ کنی واری بھلدا تے راہوں کراہے پے کے اپنے عملاں دی پچھی وچ گناہواں دی میل پا لیندا اے پر چنگے نیں اوہ جہناں نوں چھیتی احساس ہو جاندا اے کہ رسولِ خدا دی راہوں اڈری راہ سراسر گھاٹے دا سودا اے۔ بندہ گناہ کر کے شرمندہ ہو جاوے تے توبہ کرکے مڑ پرت آوے تے اوہدے اتے رب دی رحمت دا نزول فیر ہونا شروع ہو جاندا اے۔ ساڈی لنگھی حیاتی دی بھلاں تے چنتا تے ہرکھ دا رنگ سانوں نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں دے کول وکھالی دیندا اے پر اوہناں دی نعت وچ رسول پاکؐ دی شفقت تے شفاعت دی آس ساڈے دل نوں ڈھاسنا دیندی آکھدی اے۔
محمدؐ دا ناں میرے دکھاں دا چارا
بروزِ حشر مغفرت دا سہارا
گناہگار ہوواں گا جنا وی بھاویں
بہ جاواں گا میں کالی کملی دی چھاویں
خداوند وی آکھے گا ایہنوں تے چھوڑو
ایہ جنت دا واسی اے ایہنوں نہ موڑو
ایسے لئی تے اوہ بڑے مان نال مدینے دے آقاؐ دے حضور عرضوئی کردے نیں:
آسرا ڈگیاں ڈھٹھیاں دا اے
بس تیری سرکار محمدؐ
مدینے جان دی سک ہر سچے مسلمان دے دل دی اوہ تانگھ اے جس نوں ساڈیاں شاعراں بڑی دلسوزی نال اپنے شعراں وچ الیکیا اے۔ ایہدی اصل وجہ ایہ وے کہ روضہ رسولؐ دیاں ٹھنڈیاں مٹھیاں چھاواں جویں ٹٹے دلاں نوں سہارا دیندیاں تے چنگے عملاں ولے مہاڑا موڑدیاں نیں دنیا تے کوئی ہور مقام اوہناں ورگا نہیں اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی اک سچے مسلمان نیں۔ اوہناں دی حیاتی بے شک بڑی خوبصورت تے صوفیانہ لنگھی اے۔ مدینے جان دی سک اوہناں دے دل وچ سدا لہراں لیندی رہندی سی پر ایہ تانگھ اودوں ہور ودھیری ہو جاندی سی جدوں اوہ کسے نوں حج لئی جاندا سندے ویکھدے سن۔ اوہناں دے جذبے اودوں جس انداز وچ سوالی ہوندے سن اوہدی دکھ ویکھن والی ہوندی سی۔ اوہناں دیاں نعتاں وچ مدینے جان دی تانگھ دا رنگ بڑا گوڑھا تے تھاؤ ں تھائیں لبھدا اے جیویں کہ:
کدی سد لو شہر مدینے نوں
ٹھنڈ پا دیو سڑدے سینے نوں
اپنے کول مدینے سد لو
نور تائیں اک وار محمد
پر حج دے دناں وچ جان والیاں نوں جاندا تک کے تے اپنے پچھے رہ جان دے احساس تے جویں اوہ اتھرو کیردے ہوندے سن۔ اوس احساس نوںصرف محسوس ای کیتا جا سکدا اے ۔ اوہناں نے اپنے اندر دی ایس بھڑکی نوں جویں اپنیاں نعتاں وچ سمویا اے۔ اوہدے توں اوہناں دے کھرے تے پکے عاشق مدینہ ہون دی سچی دس پیندی اے۔
شوق دید نہ ٹھلیا جائے میتھوں
موسم حج دا جدوں نزدیک ہووے
لوکاں جاندیاں نوں جدوں ویکھ لوواں
شوق ہور توں ہور ودھیک ہووے
روضے پاک دی کدوں میں کراں زیارت خورے کدوں ایہ ختم اڈیک ہووے
میرے مولا کوئی جوڑ سبب ایسا
نورؔ یثرب دا سدا وسنیک ہووے
نور محمد کپور تھلوی دیاں نعتاں دے گوڑھے رنگ تے گل کردیاں سانوں اوہناں دیاں نعتاں دے جیہڑے ہور مہاڑ دسدے نیں۔ اوہناں وچ عقیدت تے محبت دے پھل سب توں ودھیک ملدے نیں تے ایہ ای اوہناں دی نعت دا خاص وصف اے تے نعت گوئی دی روایت نال اوہناں دے گوڑھے سانگے دا نگھا اظہار وی اے۔ خد اایس رنگ نو ں قبولے کہ اوہناں دی ایہ تانگھ اصل وچ ہر مسلمان دی اوہ تانگھ اے جیہڑی ساڈا دین تے ایمان اے۔
لفظاں چ نہیں سماندی عقیدت رسولؐ دی
اللہ ای جان دا اے حقیقت رسولؐ دی
مینوں نہ لوڑ دوستو‘ دنیا دے مال دی
درکار بس ہے مینوں محبت رسولؐ دی
خدا تعالیٰ تے رسول پاکؐ نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں دے ایہناں جذبیاں نوں قبول کر کے اوہناں نوں جنتاں وچ اچیری تھاں دیون۔(آمین)
“