اسان وٽ ائين آهي ته اسان بي روزگاري جو دانهون ڪريون ٿا. هر روز مهانگائي جو پٽڪو ڪيون ٿا، پر اِهو نه ٿا ڏسون ته جديد دنيا جون تقاضائون ڪهڙيون آهن. اسان کي دنيا سان ڪلهو ڪلهي ۾ ملائي ڪري هلڻ لاءِ ڇا ڪرڻ گهرجي؟ ۽ ڇا نه ڪرڻ گهرجي؟ دنيا هر روز ترقي جا نت نوان ڏاڪا ڪئين چڙهي پئي؟
اسان وٽ دور انديشي جي نظر قطع ڪونه آهي. اسين پنهنجي پاڻ تائين ئي محدود آهيون جنهن سبب جي ڪري به اسان پُٺتي پيل آهيون. هن وقت ملڪي توڙي سياسي حالتون ايتريون ته ڳنڀير بڻجي چڪيون آهن جو هن چٽاڀيٽي جي دور ۾ هڪ غريب جي ٻار توڙي بنا ڪنهن اثر و رسوخ واري باصلاحيات نوجوان لاءِ اڳتي وڌڻ جا امڪان بنھ گهٽ آهن. اِهڙي المناڪ صورتحال ۾ چُپ ڪري ويهڻ به پنهنجي ناداني آهي. اِن لاءِ هر هڪ نوجوان کي سوچڻو پوندو ته سندس مستقبل ڪهڙن ڪمن ڪارن سان سُڌري سگهي ٿو. انهي ڏس ۾ مون کان ڪجھ دوستن راءِ طلب ڪئي هئي ته آئون انهي معاملي ۾ اُنهن جي رهنمائي پنهنجي سوچ، عقل ۽ فهم سان ڪريان.
مون وٽ جديد دنيا جي تقاضائن مطابق هڪڙو ئي حل موجود آهي جيڪو مون بر زباني ڪجھ دوستن سان ڪچهرين ۾ به حال احوال جي صورت ۾ بيان ڪيو هو ۽ اڄ هتي توهان کي به ٻڌائي رهيو آهيان ته اسان کي فني توڙي مهارتي تعليم ڏانهن پنهنجو لاڙو گهڻي کان گهڻو ڪرڻ کپي، ڇو ته هن تعليم جو وڌ ۾ وڌ اِهو فائدو آهي ته ماڻهو ڪنهن مخصوص شعبي ۾ تربيت حاصل ڪرڻ کان پوءِ انهي شعبي ۾ پنهنجي صلاحيتن جي آڌار تي سُٺي نموني سان ڪم ڪري سگهي ٿو. هن وقت پوري دنيا اندر هن سکيا واري تعليم کي ٻين شعبن کان وڌيڪ اهميت ڏني پئي وڃي ته جئين تمام ٿوري عرصي ۾ تمام گهڻي ترقي ڪري سگهجي. سُڌريل ملڪن ۾ ماڻهو اعلي تعليمي ادارن ۾ وڃڻ جي بجاءِ بنيادي تعليم کان پوءِ سگهو ئي ڪا فني يا مهارتي تربيت ڪورس ڪري وٺندا آهن. جنهن ڪري انهن جي روزگار حاصل ڪرڻ جا موقعا اڃا وڌيڪ وسيع ٿيندا آهن.
اسان وٽ هن وقت نوجوانن کي گهرجي ته اُهي ڪمپيوٽر جو تربيتي ڪورس ڪري وٺن يا وري پنهنجي علائقي جي ڪنهن ٽيڪنيڪل ڪاليج مان ٽه سال ڊپلوما ڪري وٺن ته به انهن جو مستقبل سُڌري سگهي ٿو. آزاد ڪشمير کان وٺي ڪري پنجاب تائين مون اُتان جي نوجوانن کي هنن فني توڙي مهارتي ڪورسن ڏانهن لڙندي ڏٺو آهي. سندن لاڙو اعليٰ ادارن ۾ پهچڻ جي بجاءِ وقت سر ڪو تربيتي ڪورس ڪرڻ ۾ هو. اسان جي سنڌ جو نوجوان الائي ڇو خاموش آهي؟ هن مهل پوري دنيا جديد ٽيڪنالاجي جي مدد سان هلي رهي آهي. اِن لاءِ ٽيڪنيڪل تربيتي ڪورسن ۽ ڊگرين کي به سُٺي اوليت حاصل آهي. ڪجھ سال پهريان منهنجي هڪ دوست مون سان گڏ ٽيڪنيڪل ڪاليج مان ٽه سالا ڊپلوما ڪئي هئي. وقت جو اِهڙو ته وهڪرو هليو جو اسان جو اُهو دوست انهي ڊپلوما جي ڪري دبئي جهڙي شاهڪار ملڪ ۾ روزگار وٺڻ ۾ ڪامياب ويو. هن وقت هو دبئي ۾ پنهنجي روزگار سان لڳل آهي.
اِهڙا کوڙ سارا مثال اسان وٽ موجود آهن. سنڌ جا نوجوان هن وقت به فني توڙي مهارتي ڊگرين ۽ ڊپلومائن کي گهٽ اهميت ڏين ٿا. اُنهي جي ڀيٽ ۾ هُو ڊاڪٽري يا انجنئريگ ڪرڻ کي وڌيڪ اوليت ڏين ٿا. پر اها صورتحال به اسان توهان جي سامهون آهي ته هن وقت پوري سنڌ اندر جهجي تعداد ۾ ڊاڪٽر ۽ انجنئير بي روزگار ويٺل آهن. اسان حقيقتن کي تسليم ڪرڻ ۽ انهن کي سمجهڻ کان گهڻي قدر قاصر آهيون. جنهن سبب به اسان جي اڄ جو نوجوان ترقي جا ڏاڪا نه ٿو چڙهي ۽ سندس ذهن ۾ مونجهارن جا جبل هر روز نئي طريقي سان ڦٽي پون ٿا. اِن لاءِ هاڻ اسان کي ائين ڪرڻ گهرجي ته اسان پنهنجي نئي نسل کي فني توڙي مهارتي پاسي ڏانهن سندن لاڙي کي موڙيون ته جئين هو ڪنهن مخصوص شعبي جا ماهر ٿي ڪري سامهون اچن ۽ هن چٽاڀيٽي واري دور ۾ پاڻ کي مڃائي سگهن.
جب قانون موجود نہ ہو۔۔۔۔ ایک حیرت انگیز سچا واقعہ
یہ 1 نومبر 1955 کی بات ہے کہ جان گلبرٹ گراہم نامی ایک امریکی شہری کہ جس کا اس کی...