ڪامريڊ هوچي منھه – ويٽنام جو روشن ستارو

انقلاب ڪڏهن به هڪ پل، هڪ منٽ يا هڪ سيڪنڊ ۾ برپا ڪونه ٿيندو آهي. انقلاب آڻڻ لاءِ هڪ ڊگهي جدوجهد ۽ مستقل مزاجي گهربل هوندي آهي. انقلابي ماڻهو ماٺ ۾ ويهڻ يا فضول وقت وڃائڻ کي پسند ڪونه ڪندا آهن. انهي جي برعڪس هو هر وقت جاکوڙ ۾ رهندا آهن. سندن هر هڪ وک پنهنجي منزل طرف روان دوان هوندي آهي. ڪامريڊ هوچي منھ ويٽنام جو روشن ستارو. جنهن جي انقلابي جدوجهد ۽ نه ٿڪجڻ واري محنت ويٽنام جي ڌرتي کي فرانسيسي سامراج کان ڇوٽڪارو ڏياريو. سندس زندگي جي هن ڪٺن سفر تي اسان جي سٻاجهڙي دوست ايشور لال سُوجاڻي زان لاڪوتيور جي ڪتاب جو ترجمو ”ڪامريڊ هوچي منھ“ جي نالي سان ڪري هي ڪتاب پبلش ڪرايو آهي.
هي ڪتاب پڙهڻ کانپوءِ اسان کي هڪ اهڙي ماڻهو جي زندگي جو حال احوال برجستو پڙهڻ لاءِ ملي ٿو. جنهن کي فولادي ماڻهو جي نالي سان پڻ ياد ڪيو وڃي ٿو. ظاهري شڪل و صورت ۾ هلڪي قد سان بُت ۾ سنهڙو ۽ ٿڪل ڪامريڊ هوچي منھ پنهنجي اٽل ارادن سان اُن وقت جي سامراج سان ڪهڙي ريت منهن مهاڏو اٽڪايو ۽ کيس ڪهڙن ڪهڙن تڪليفن ۽ مونجهارن جو منهن ڏسڻو پيو سو سڄو سارو قصو هن ڪتاب ۾ بيان ٿيل آهي. ڪامريڊ هوچي منھ جي شخصيت جي باري ۾ هن ڪتاب جي مهاڳ ۾ نوجوان اديب سليم جمالي پنهنجا خيال ڪجھ ريت ونڊي ٿو ته: ”منهنجي خيال ۾ هوچي منھ جهڙي فولادي ماڻهو جي شخصيت ۽ جدوجهد ھڏ حرام ماڻهو جي ڀاڙيائي تي ڦٽڪار وجهڻ جو بهترين وکر آهي، جيڪو ماڻهو جي ذهن کي لوڏي ڌوڏي ٿو، سندس اکين ۾ پاڻي جا ڇنڊا هڻي کيس انقلابي راھ ڏسي ٿو، جتي جا هڙئي مسافر ڪونڌر ۽ انقلابي آهن.“
تبديلي هن ڪائنات جو ابدي سچ آهي. هر روز هر ڪا شئي ٿوري يا گهڻي مقدار ۾ تبديلي جو اثر قبول ڪري ٿي ۽ تبديل پڻ ٿئي ٿي. جڏهن اِها ساڳي تبديلي ڪنهن ممڪن امڪانات ۾ وڏي پئماني تي ظاهر ٿئي يا ظاهر ڪئي وڃي ته اُن کي انقلاب چئبو آهي. ڪائنات جي تبديلي فطرت جي اصولن جي تابع هوندي آهي ۽ وري ان جي مقابلي ۾ سماج جي تبديلي سماج کي تبديل ڪندڙن جي مزاج ۽ جدوجهد تي دارو مدار رکندي آهي. هر هڪ ڌرتي ڌڻي جي اِها خواهش هوندي آهي ته ھُو پنهنجي ماروئڙن سان گڏ هجي. سندن ڏک سک کان واقف هجي. انهن سان ڳنڍيل رهي. پنهنجي ماڻهن کي جمود مان ڪڍڻ لاءِ به اتي ئي رهي ڪم ڪري. ديس کان ٻاهر نه وڃي. پر حالتون هر وقت انقلابين جي حق ۾ هُجن اهو ممڪن ته ناهي.
ڪامريڊ هوچي منھ جي به اِها ساڳي خواهش هئي ته هُو پنهنجي ڌرتي ۾ رهي ڪري پنهنجي انقلابي سفر جاري رکي. پر پوليس ۽ جاسوسي ادارن جي پاران هر وقت سندس پويان پوڻ ۽ کيس قتل ڪرڻ واري ارادي کيس پنهنجي ڌرتي کان پري رهڻ تي مجبور ڪيو. انهي سبب ڪامريڊ پنهنجي انقلابي سفر دوران ڳچ عرصو پنهنجي ڌرتي کان پري رهيو. انهي دوران هڪ دفعو کيس جيل جو منهن به ڏسڻو پيو ۽ 15 مهينن تائين قيد ۾ رهي ڪري هن شخص شاعراڻي انداز ۾ جيل ڊائري به لکي. سندس آزاد نظم عظيم فن جا مظهر ثابت ٿيا جيڪي اڳتي هلي مختلف ٻولين ۾ ترجما ٿيا. ڪامريڊ هوچي منھ جي انقلابي جدوجهد ايترو ته اثر ڏيکاريو جو آمريڪا جهڙي سامراجي طاقت کي به سندس اڳيان گوڏا کوڙڻا پيا. هي ڪتاب انقلابي سوچ رکندڙ ماڻهن جي زندگي ۾ به سُٺي تبديلي رونما ڪري سگهي ٿي. هي ڪتاب هر انهي ماڻهو کي پڙهڻ گهرجي جيڪو غلامي جهڙي غليظ صورتحال کان پاڻ کي توڙي پنهنجي ڌرتي کي نجات ڏيارڻ چاهي ٿو. هي ڪتاب پارڪر پبليڪشن آڌيگام ٿر پاڪر طرفان ڇاپيو ويو. 64 صفحن تي مشتمل هن ڪتاب جي قيمت 120 روپيه رکي وئي آهي.