نور کپور تھلوی دی نعتیہ شاعری وچ عشقِ رسول ﷺ

دو جہاناں دے سردار نبی کریم ﷺ دی ذات والا صفات نال محبت تے عشق ایمان دی بنیاد تے روح اے۔ دل دیاں ڈونگھیائیاں وچ جدوں تیکر جذبہ عشقِ رسول ﷺ نہ جاگدا ہووے، ایمان دے مکمل ہوون دا دعویٰ نہیں کیتا جا سکدا۔ ایسے پوتر جذبہ تے جنون نوں اکھراں دے زیور نال سجا کے کسے لکھت وچ پرونا نعت اکھواندا اے۔

نعت جتھے دل دیاں وارداتاں تے محسوسنیاں دے اظہار دا وسیلہ اے‘ اوتھے ایہ آقائے دو جہان، کائنات دے مان تران نبی رحمت ﷺ دی سیرت تے کردار نوں جگاون تے اوہنوں زندگی وچ اپنا لین دا سندیسہ وی اے۔

طلوعِ اسلام توں لے کے اجوکے دور تیکر عاشقانِ رسول ﷺنعت دے کھیتر وچ اپنی عقیدت تے محبت دا بھرواں اظہار کردے آئے نیںتے اج شعر و ادب دا دامن نعت دے پھُلاں نال مہک رہیا اے۔ ہر اوہ خوش بخت مومن جیہنوں شعر و ادب نال ماسا جِنا وی شغف رہیا اے ‘اوہ بارگاہِ مصطفوی ﷺ وچ ضرور اپنی عقیدت تے اُلفت دا گلدستہ پیش کردا اے۔ محترم نور محمد نور کپور تھلوی ؒ وی اوہ خوش قسمت تے مان جوگ شاعر نیں جیہناں شاعری دی دُنیا وچ آئوندیاں حمد توں بعدوں اپنے دامن وچ نعت دی کہکشاں سجائی اے ۔ ایسے لئی اوہ اپنے دیوان نوں خوب صورت نعتاں دی دولت نال مالا مال کردے وکھالی دیندے نیں۔

نور محمد نور کپور تھلوی دا تعلق فیصل آباد شہر دے اِک گنجان تے قدیم محلے گورونانک پورہ نال سی ۔ونڈ مگروں اوہ بھارت دی ریاست کپور تھلہ توں ہجرت کر کے فیصل آباد (اوس ویلے دے لائلپور) وچ آباد ہو گئے ۔ گورونانک پورہ شہر دے وچکار وچ واقع گھنٹہ گھر توں صرف چند سو گز دے فاصلے تے آباد اے۔ ایہ گوبند پورہ ، ہرچرن پورہ، ڈگلس پورہ ، پرتاب نگر تے سنت پورہ ورگے محلیاں دے نال شہر دے قدیمی محلیاں وچوں اِک اے ۔ ایہ بہت مردم خیز علاقہ اے۔ ایہدے نال تعلق رکھن والے کئی نامور شاعر، سیاستدان ، ادیب ، صحافی تے کھلاڑی ملکی تے بین الاقوامی سطح اُتے ملک دا ناں روشن کر چُکے نیں۔

نور محمد نور کپور تھلوی وی اِک اجیہا گوہر نایاب سی جیہناں دی ذات فیصل آباد شہر لئی فخر دا باعث سی ۔ اوہ ہمہ صفت شخصیت دے مالک‘  دردِ دل رکھن والے سوجھوان تے غریب پرور سماجی کارکن وی سن۔ اوہناں اپنے اظہار لئی پنجابی تے اُردو نوں ذریعہ بنایا۔ اوہناں اردو شاعری وی کیتی پر پنجابی وچ اوہناں نے زیادہ لِکھیا۔ اوہناں عشق دی حد تیکر پنجابی دے میدان وچ اپنی الگ پچھان تے حیثیت منوائی۔ نور محمد نور کپور تھلوی دا شمار فیصل آباد دے اوہناں گنے چُنے پنجابی سیوکاں تے سوجھواناں وچ ہوندا اے جیہناں نے پنجابی نوں عبادت سمجھ کے پیار کیتا۔ اپنی دھرتی، ثقافت تے کلچر نال پیار تے عشق جِنا بھرپور طریقے نال سانوں نور محمد نور کپور تھلوی دے کول نظر آئوندا اے۔ ایہ ہور بہت گھٹ شاعراں کول ملدا اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی نے اپنی شاعری وچ ہر پکھ تے ہر موضوع اُتے کھُل کے لکھیا اے۔

نور محمد نور کپور تھلوی دی شاعری وچوں اِک سچے عاشق رسول ﷺ دی واشنا آئوندی اے۔  اوہناں دیاں نعتاں وچوں اپنے عمل تے سبھا نوں سنوارن دا پیغام ملدا اے۔ اِنج تے اوہناں دی شاعری دے سارے پہلو ای بڑے جاندار تے مضبوط نیں پئی جِنا وی اوہناں موضوعاں اُتے لکھیا جاوے، تریہہ نہیں مُک سکدی پر میں اپنی پسند لئی اوہناں دی مہکاں ونڈدی شاعری وچوں نعتیہ پھُل چُنن دی کوشش کیتی اے۔امام احمد رضا فاضل بریلویؒ نے آکھیا سی پئی نعت آکھنا دراصل تیزدھاری تلوار اُتے چلن والی گل اے، جتھے ماڑی جِنی غفلت تے لاپرواہی بندے نوں اسلام دی ولگن توں باہر کڈھ سکدی اے۔

نور محمد نور کپور تھلوی نوں وی ایس حقیقت دا مکمل شعور اے۔ اوہ نعت آکھدے ہوئے شریعت دے سارے اصولاں نوں سامنے رکھدے نیں۔

نعت لکھن دا فن ہے بہت مشکل

 لوڑ ایہدے لئی بڑے شعور دی اے

اوہو کرے ہمت لفظ کول جس دے

نالے واقفی سارے بحور دی اے

ہور لکھاں قصوراں دی ملے معافی

نعت وچ نہ جگہ قصور دی اے

سورج‘ چن‘ اسمان جو دسن اُچے

 اُچی ایہناں توں شان حضورؐ دی اے   نور محمد نور کپور تھلوی جدوں نعت لکھدے نیں تے اوہ ایس گل تے بڑا مان کردے نیں پئی ایس انملی کوشش دا پھل بے حدو حساب اے۔ حضرت حسان ؓ نوں سرورِ کونین ﷺ نے اپنے منبر اُتے بٹھا کے اوہناں کولوں نعت سُنی تے حضرت امام بو صیری نوں اپنی چادر تے اِک لمی بیماری وچوں مکمل صحت عطا فرمائی سی۔ نور کپور تھلوی ہوریں ایسے روشنی وچ لکھدے نیں:

جہنے لکھی حضور ﷺ دی نعت سوہنی

کھٹی دو جہاناں دی کھٹ لئی اے

سودا اپنے ہنر دا ویچ اُس نے

قیمت دُگنی تِگنی وَٹ لئی اے

         اوہ سیدنا حسان بن ثابت ؓ دے مقدراں نوں سامنے رکھدیاں ایس گل تے مکمل تے پکا یقین رکھدے نیں کہ اج وی ساڈیاں لکھیاں نعتاں نوں سرکار دو عالم ﷺ خود ملاحظہ فرماندے نیں:

نعت لکھن ویلے تُسیں اِنج سمجھو

جیویں سُن دے نیں آپ حضور ؐ بیٹھے

جسدی شان نُوں گیا بیانیا اے

تہاڈے کول نیں، ذرا نہیں دُور بیٹھے

جویں کہ میں ایہ گل پہلاں کیتی اے پئی نعت نبی پاک صلی اللہ علیہ واٰلہ ٖ وسلم نال عشق و محبت تے لگن دے اظہار دا ذریعہ اے۔ایس عشق و محبت دی منزل تے اپڑنا تدوں ای ممکن ہوندا اے‘ جدوں بندہ اپنے قول و فعل تے کردار نوں اپنے محبوب فخر کائنات ﷺ دے اسوئہ حسنہ دی روشنی وچ ڈھال لیندا اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی نے اپنیاں نعتاں وچ ایس حقیقت ول بھرویں توجہ دلائی اے تے آپؐ دے کردار دے مختلف پہلوواں، رواداری ، بُردباری ، مساوات، عاجزی تے غریب پروری دا بھرواں پرچار کیتا اے۔

فرق کالے گورے دا جس نے مٹایا

غلاماں نوں اپنے برابر بٹھایا

مساوات دا سبق جس نے پڑھایا

غریباں دیاں پچھیاں جس نے ساراں

محمدؐ دے ناں توں میں جندڑی نوں واراں

نور محمد نور کپور تھلوی ہوراں اپنیاں نعتاں وچ ایہو پیغام دِتا اے پئی نبی کریمﷺدیاں دسیاں ہوئیاں راہواں اُتے ٹُرن دا ناں ای زندگی اے۔ ایس لئی اوہ ہر اوس بندے نوں جیہنوں حضور اکرم ﷺ نال محبت اے اوہنوں آپ ﷺ دے اسوئہ حسنہ اُتے چلن دی تلقین کردے نیں:

رب اوس بندے واسطے راضی ہے ہر طرح

جس زندگی چ کیتی اطاعت رسول ﷺ دی

نبی اکرم ﷺ دی ذات مبارک سر توں پیراں تیکر برہانِ ربانی اے تے آپ ﷺ دی ذات وچ ہزاراں معجزیاں دا ظہور ہویا اے ۔ قرآن و حدیث وچ شامل ایہناں معجزیاں دا ذکر نعت دے شعراں وچ کرنا عاشقانِ رسول ﷺ دا شیوا رہیا اے۔ نور محمد نور کپور تھلویؒ نے وی اپنیاں نعتاں نوں ایس ذکرِ لذیذ نال روشن کیتا اے۔

کنکر ہتھاں وچ بولے ، چن ہویا سی دو پارہ

مکڑی ثور تے جالا تنیا ، روکیاں راہواں غار دیاں

آتش کدہ ایران دا بُجھیا ، کنگرے ڈگ پئے قیصر دے

خاص نشانیاں ظاہر ہوئیاں ، آقاؐ دے اظہار دیاں

      دیارِ حبیب ﷺ نال محبت تے اوتھے دی زیارت دی تڑپ ہر سچے عاشق دی دلی تمنا تے آرزو ہوندی اے۔ نور محمد نور کپور تھلوی دیاں نعتاں وچ مدینہ ویکھن دی آرزو تے وصال دی تڑپ بہت بھرپور اسلوب وچ نظر آئوندی اے۔

کدے سد لو شہر مدینے نوں

ٹھنڈ پا دیو سڑدے سینے نوں

جد راضی آپ حبیب ﷺ ہووے

پھر منزل بہت قریب ہووے

کد یثرب سفر نصیب ہووے

دل ترسے اوس مہینے نوں

کدے سد لو شہر مدینے نوں

شوق دید نہ ٹھلیا جائے میتھوں

موسم حج دا جدوں نزدیک ہووے

لوکاں جاندیاں نوں جد ویکھدا واں

شوق ہور توں ہور ودھیک ہووے

روضے پاک دی کدوں میں کراں زیارت، خورے کدوں ایہہ ختم اڈیک ہووے

میرے مولا کوئی جوڑ سبب ایسا 

نورؔ یثرب دا سدا وسنیک ہووے

نور محمد نور کپور تھلوی اپنے روحانی تجربیاں پاروں ایس حقیقت توںجانو ہوئے پئی درود پاک اِک اجیہا وظیفہ اے جیہڑا دو جہاناں دے والی سیدنا محمد مصطفی ﷺدی شفاعت تے آپ ﷺ دے قرب دا خصوصی ذریعہ اے۔ جیہڑا کہ رب کریم تے اوہدے فرشتے وی ایہ وظیفہ کردے نیں، اوہ چاہندے نیں پئی امتِ مسلمہ ایس وظیفے نوں اپنا عادی بنا لین تاں جے اوہناں دا قلبی تعلق گنبدِ خضریٰ والے نال گہرا ہوندا چلا جاوے ۔

پڑھو رل کے سارے درود اُس نبی ؐ تے

جیہدا سایہ رحمت پوے گا سبھی تیپڑھو عشق دے نال صلوۃ سارے 

بھیجی رب صلٰوۃ رسول ﷺ اُتے

حکم دِتا قرآن وچ مومناں نوں

اس دی خوشی ہے ایس معمول اُتے

جیہڑا پڑھے درود نبی ﷺ اُتے اوہو بخشیا جاندا اے

ساریاں معاف خطاواں ہوون عاصی اوگنہار دیاں

نور محمد نو رکپور تھلوی دے کلام دے اندر معاشی مساوات تے معاشی اُونچ نیچ دے خلاف بھرپور احتجاج دا پہلو نظر آئوندا اے۔ اوہدے وچ وی آپ نے حضور ﷺ دی روشن تعلیمات دا سہارا لے کے ظلم و ستم دی چکی وچ پسدی ہوئی لوکائی نوں شانتی دا پیغام دِتا اے۔

سدا سونے چاندی توں نفرت سی جس نوں

پسند اپنے ہتھاں دی محنت سی جس نوں

غریباں تھیں سچی محبت سی جس نوں

ہے درجہ اوہدا سارے نبیاں توں عالی

محمد ﷺ دی ہے شان سب توں نرالی

؎شہِ انبیا ﷺ ہو کے وی ایناں سادا

کدے اوس کسے نال کیتا نہ واہدا

سدا پیٹ بھر کے اس نے کھانا نہ کھاہدا

زمانہ تمامی ہے جس دا سوالی

محمد ﷺ دی شان ہے سب توں نرالی

نور محمد نور کپور تھلوی جدوں نعت لئی قلم پھڑدے نیں تے اوہ سانوں غالب دے پیروکار نظریں آئوندے نیں۔غالب نے آکھیا سی:

ثنائے خواجہ بہ یزداں گزاشتیم

کہ آں ذاتِ پاک مرتبہ دان محمد است

         نور کپور تھلوی نے وی سوہنا آکھیا اے:

لفظاں چ نہیں سماندی عقیدت رسول ؐ دی

اللہ ای جان دا اے حقیقت رسول ؐ دی

مُکدی گل نور محمد نور کپور تھلوی دی نعتیہ شاعری اوہناں دے دل وچ چھُپے ہوئے جذبہ عشق رسول ﷺ دی بھرپور عکاسی کردی اے۔  اوہ شہر فیصل آباد دا روشن چراغ نیں جیہناں دی لو نال آئون والیاں نسلاں اپنے دِلاں نوں روشن کردیاں رہن گیاں۔اوہناں دی شاعری وچ نبی کریم ﷺ دی اطاعت دا درس ملدا اے تے نال ای دیارِ حبیبؐ دی حاضری لئی تڑپ وی نظر آئوندی اے تے اوس درِ اقدس دی زیارت لئی آرزوواں مچلدیاں وکھالی دیندیاں نیں، جیہڑی کہ اِک عاشق، صادق دی آخری سدھر تے چنتا ہوندی اے۔

دُعا اے رب کعبہ نور محمد نور کپور تھلوی دی مرقد نوں مرکزِ انوار بنائے تے اوہناں نوں شفاعت مصطفیؐ دی دولت عطا فرمائے۔

(اٰمین بجاہ نبی الامین